Scholar Hub/Chủ đề/#ung thư lưỡi/
Ung thư lưỡi là dạng ung thư miệng phát sinh từ các tế bào biểu mô vảy của lưỡi, có thể xuất hiện ở phần thân lưỡi hoặc gốc lưỡi và tiến triển âm thầm. Đây là loại ung thư nguy hiểm vì khả năng xâm lấn nhanh, ảnh hưởng đến chức năng nói, nuốt và có thể di căn nếu không được phát hiện và điều trị sớm.
Ung thư lưỡi là gì?
Ung thư lưỡi là một dạng ung thư khoang miệng xảy ra khi các tế bào biểu mô vảy trên bề mặt lưỡi tăng sinh bất thường và hình thành các khối u ác tính. Đây là loại ung thư phổ biến nhất trong nhóm ung thư miệng, chiếm khoảng 25–40% tổng số trường hợp, theo thống kê từ Cancer.Net. Ung thư lưỡi có thể phát triển ở phần lưỡi di động (anterior two-thirds) hoặc phần gốc lưỡi (posterior one-third), với mỗi vùng có đặc điểm sinh học và tiên lượng khác nhau.
Ở giai đoạn đầu, ung thư lưỡi thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc chẩn đoán sớm gặp khó khăn. Nếu không được điều trị kịp thời, ung thư có thể xâm lấn các mô lân cận như sàn miệng, xương hàm, hạch cổ và di căn xa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng nói, ăn uống và chất lượng sống của người bệnh.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Theo nghiên cứu từ American Cancer Society và NHS UK, những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư lưỡi bao gồm:
- Hút thuốc lá và thuốc lào: Là nguyên nhân hàng đầu, làm tổn thương DNA tế bào lưỡi.
- Uống rượu bia nhiều: Rượu làm niêm mạc miệng dễ tổn thương và tăng hấp thu chất gây ung thư.
- Nhiễm HPV (Human Papillomavirus): Đặc biệt là HPV type 16, gây ra đột biến tế bào biểu mô lưỡi.
- Tiền sử bệnh lý miệng: Các tổn thương tiền ung thư như bạch sản, hồng sản làm tăng nguy cơ.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Người ghép tạng hoặc nhiễm HIV dễ mắc ung thư khoang miệng.
- Yếu tố di truyền: Đột biến gen di truyền làm tăng nguy cơ hình thành ung thư.
- Tiếp xúc hóa chất: Làm việc lâu dài với amiăng, formaldehyde hoặc các chất độc công nghiệp.
Các dấu hiệu và triệu chứng
Triệu chứng của ung thư lưỡi phụ thuộc vào vị trí và giai đoạn bệnh, thường bao gồm:
- Xuất hiện vết loét nhỏ, không đau, không lành trong vài tuần.
- Khối u hoặc vùng sưng đau, cứng bất thường trên lưỡi.
- Khó khăn khi nói, nuốt, nhai hoặc di chuyển lưỡi.
- Chảy máu miệng không rõ nguyên nhân.
- Mất cảm giác hoặc tê bì ở lưỡi hoặc miệng.
- Đau họng dai dẳng hoặc cảm giác có dị vật trong cổ họng.
- Hơi thở có mùi hôi do nhiễm trùng khối u.
Chẩn đoán ung thư lưỡi
Việc chẩn đoán chính xác ung thư lưỡi yêu cầu nhiều bước phối hợp:
- Khám lâm sàng: Quan sát, sờ nắn lưỡi và hạch vùng cổ.
- Sinh thiết: Lấy mẫu mô từ khối tổn thương để xác định mô bệnh học.
- Chẩn đoán hình ảnh: MRI, CT scan hoặc PET scan để đánh giá kích thước khối u, sự xâm lấn và di căn.
- Xét nghiệm HPV: Phát hiện sự hiện diện của virus HPV nếu nghi ngờ liên quan.
Một số chỉ số đánh giá trong xét nghiệm có thể bao gồm chỉ số phân bào (mitotic index) và tỷ lệ phân chia tế bào bất thường, theo công thức tổng quát:
Giai đoạn ung thư lưỡi
Ung thư lưỡi được phân giai đoạn theo hệ thống TNM, cụ thể:
- T (Tumor): Đánh giá kích thước và sự xâm lấn của khối u.
- N (Node): Đánh giá sự di căn đến hạch lympho vùng cổ.
- M (Metastasis): Đánh giá sự di căn xa đến phổi, gan, xương.
Phân loại kích thước khối u:
Phương pháp điều trị
Điều trị ung thư lưỡi thường cần phối hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu:
- Phẫu thuật: Cắt bỏ toàn bộ khối u, có thể cần tái tạo lưỡi bằng vạt da hoặc vạt cơ.
- Xạ trị: Sử dụng tia phóng xạ liều cao tiêu diệt tế bào ung thư, đặc biệt hiệu quả ở giai đoạn sớm.
- Hóa trị: Phối hợp trong trường hợp ung thư tiến triển hoặc kết hợp xạ trị (chemoradiation).
- Liệu pháp miễn dịch: Thuốc nhắm vào các điểm kiểm soát miễn dịch như PD-1/PD-L1, tăng cường khả năng tấn công của hệ miễn dịch.
- Liệu pháp nhắm trúng đích: Điều trị đặc hiệu các đột biến gen nhất định, ví dụ như EGFR.
Tiên lượng và tỷ lệ sống
Theo dữ liệu từ SEER Cancer Statistics, tiên lượng ung thư lưỡi phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện:
- Giai đoạn khu trú: Tỷ lệ sống 5 năm ~83%.
- Giai đoạn khu vực (lan đến hạch cổ): Tỷ lệ sống 5 năm ~64%.
- Giai đoạn di căn xa: Tỷ lệ sống 5 năm ~38%.
Phòng ngừa ung thư lưỡi
Một số biện pháp phòng ngừa hữu hiệu bao gồm:
- Ngừng hút thuốc lá và hạn chế uống rượu.
- Tiêm phòng HPV đầy đủ, đặc biệt ở tuổi vị thành niên.
- Khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư.
- Ăn uống cân đối, tăng cường thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa.
- Chăm sóc răng miệng kỹ lưỡng, xử lý các sang chấn miệng (răng vỡ, răng sắc nhọn).
Kết luận
Ung thư lưỡi là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng, sàng lọc định kỳ và thực hành lối sống lành mạnh sẽ góp phần giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư lưỡi trong tương lai.
Suy giảm nhận thức trong bệnh động kinh: vai trò của những bất thường trong mạng lưới Dịch bởi AI Epileptic Disorders - Tập 17 Số 2 - Trang 101-116 - 2015
Tóm tắtCác thử thách đối với những người mắc bệnh động kinh vượt xa các cơn co giật. Các bệnh đồng tồn tại trong bệnh động kinh là rất phổ biến và thường gây ra nhiều vấn đề hơn cho các cá nhân so với chính các cơn co giật. Trong bài đánh giá này, các cơ chế bệnh sinh của suy giảm nhận thức được thảo luận. Mặc dù nguyên nhân của bệnh động kinh có ảnh hưởng đáng kể ...... hiện toàn bộ
#động kinh #suy giảm nhận thức #bệnh đồng tồn tại #cơ chế bệnh sinh #mạng lưới nơ ron
Sử dụng kết hợp thức ăn xanh và thức ăn công nghiệp để nuôi ốc bươu đồng (Pila polita) trong giai lướiTạp chí Khoa học Đại học cần Thơ - Số 50 - Trang 109-118 - 2017
Nghiên cứu được thực hiện trong 4 tháng nhằm đánh giá ảnh hưởng của việc thay thế thức ăn xanh với tỷ lệ khác nhau lên tốc độ sinh trưởng, tỷ lệ sống, năng suất và hiệu quả kinh tế của ốc bươu đồng (Pila polita) trong giai đoạn nuôi thịt. Thí nghiệm gồm có 5 nghiệm thức thức ăn và được lặp lại 3 lần là: (i) Thức ăn công nghiệp-100% (CN100); (ii) Thức ăn công nghiệp 75% kết hợp thức ăn xanh 25% (X2...... hiện toàn bộ
#Ốc bươu đồng #sinh trưởng #tỷ lệ sống #thức ăn xanh #thức ăn công nghiệp
Ứng dụng thuật toán NSGA II để giải bài toán cực tiểu tổn thất công suất trên lưới điện phân phốiTạp chí Khoa học và Công nghệ - Đại học Đà Nẵng - - Trang 58-62 - 2015
Giảm tổn thất điện năng luôn là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của ngành Ðiện. Hiện nay, trên lưới điện phân phối hai phương pháp kỹ thuật để tính giảm tổn thất điện năng thường được sử dụng là bù kinh tế và tìm điểm mở tối ưu. Để thực hiện việc này, các nghiên cứu thường sử dụng phần mềm PSS/ADEPT. Khi tính toán có một số hạn chế như mới chỉ xét đến một mục tiêu là chi phí nhỏ nhất, các tham s...... hiện toàn bộ
#tổn thất công suất #bù kinh tế #điểm mở tối ưu #tối ưu đa mục tiêu #đường cong Pareto
THAY ĐỔI TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG SAU CAN THIỆP TRÊN BỆNH NHÂN UNG THƯ LƯỠI, SÀN MIỆNGTạp chí Y học Việt Nam - Tập 500 Số 2 - 2021
Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả can thiệp dinh dưỡng của các bệnh nhân ung thư khoang miệng qua chỉ số nhân trắc và các triệu chứng lâm sàng. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp trên 34 bệnh nhân ung thư lưỡi và sàn miệng trong vòng 2 tháng từ thời điểm phẫu thuật và theo dõi tình trạng dinh dưỡng, các triệu chứng lâm sàng qua các mốc thời gian. Kết quả: Sau can thiệp nguy cơ suy dinh dưỡng c...... hiện toàn bộ
#ung thư lưỡi #sàn miệng #can thiệp dinh dưỡng #tình trạng dinh dưỡng
Ứng dụng mô hình thủy văn EPA SWMM, sóng động lực phân tích mạng lưới thoát nước cho khu đô thị mới Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí MinhTạp chí Khoa học và Công nghệ - Đại học Đà Nẵng - - Trang 90-95 - 2020
Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu ứng dụng mô hình EPA SWMM, thủy lực Hydrodynamic wave trong phân tích thủy văn, thủy lực của mạng lưới thoát nước tại Khu đô thị mới Lê Minh Xuân, Thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả đã thử nghiệm mô hình thủy lực để lựa chọn chế độ thủy văn phù hợp với điều kiện khí tượng thủy văn, thủy lực, địa hình, địa mạo, địa chất, hình thái của khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. ...... hiện toàn bộ
#Thoát nước #EPA SWMM #thủy lực #quy hoạch thoát nước #khẩu độ cống
Đánh giá kết quả ban đầu xạ trị trong mô điều trị ung thư lưỡi di động giai đoạn I, II và IIITẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 - - 2022
Mục tiêu: Khảo sát tối ưu hóa liều xạ mô đích và giới hạn liều trên mô lành; Xác định tỉ lệ kiểm soát tại chỗ tại vùng 2 năm sau điều trị; Đánh giá biến chứng của xạ trị trong mô. Đối tượng và phương pháp: Hồi cứu mô tả cắt ngang trên 25 Bệnh nhân ung thư lưỡi di động giai đoạn I, II và III nhập Khoa Xạ trị Đầu cổ - Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh, được xạ trị triệt để trong đó bao gồm xạ...... hiện toàn bộ
#Xạ trị ngoài #xạ trị trong mô #ung thư lưỡi di động
KẾT QUẢ PHẪU THUẬT UNG THƯ LƯỠI GIAI ĐOẠN III, IV (M0) SAU HÓA CHẤT TÂN BỔ TRỢ TẠI BỆNH VIỆN KTạp chí Y học Việt Nam - Tập 509 Số 1 - 2022
Mục tiêu: Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, thời gian sống thêm của bệnh nhân ung thư lưỡi giai đoạn III,IV(M0) được phẫu thuật sau hóa chất tân bổ trợ tại bệnh viện K. Đối tượng nghiên cứu: Bao gồm 63 bệnh nhân (BN) ung thư lưỡi được hóa chất tân bổ trợ sau đó phẫu tại khoa Ngoại Đầu cổ bệnh viện K trong thời gian từ T1/2014– T12/2020. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả lâm sà...... hiện toàn bộ
#ung thư lưỡi #tân bổ trợ #phẫu thuật lưỡi